Erfgoedbeheer

Welke data?

Dit thema bevat indicatoren over het en de zorg voor onroerend erfgoed: het beheersplan als instrument dat een langetermijnvisie voor onroerende goederen uittekent, de diverse aspecten van het archeologisch onderzoek in Vlaanderen, onroerenderfgoedrichtplannen en actieprogramma’s en handhavingsinstrumenten.

Nr. Indicator Datum meting
23, evreg 107 Aantal onroerende goederen met beheersplan 31 dec 2024
va5 Beheersprogramma’s varend erfgoed 31 dec 2023
83, evreg 112 Geïntegreerde beheersplannen 31 dec 2024
8 Ingediende beheersplannen 31 dec 2023
22 Lopende beheersplannen 31 dec 2024
93 Oppervlakte gebieden met een beheersplan 31 dec 2024
7 Oppervlakte van beschermde goederen met een beheersplan 31 dec 2024
Geen overeenkomsten
Nr. Indicator Datum meting
evarch32 Archeologierapporten 31 dec 2024
evarch 35, evarch 36 Eindverslagen 31 dec 2024
evarch51 Goedgekeurde maatregelen 31 dec 2024
evarch 17 Melding archeologienota’s en nota’s 31 dec 2024
evarch44 Opgestarte opgravingen 31 dec 2024
evarch43 Opgestarte vooronderzoeken met bodemingreep 31 dec 2024
evarch33 Oppervlakte opgegraven gebieden 31 dec 2024
evarch 12 Toevalsvondsten die leiden tot archeologisch onderzoek 31 dec 2024
Geen overeenkomsten
Nr. Indicator Datum meting
103 Goedgekeurde actieprogramma’s 31 dec 2024
82 Goedgekeurde onroerenderfgoedrichtplannen 31 dec 2024
92 Oppervlakte onroerenderfgoedrichtplannen 31 dec 2024
Geen overeenkomsten
Nr. Indicator Datum meting
28 Harde handhaving 31 dec 2024
94 Zachte handhaving 31 dec 2024
Geen overeenkomsten

Beheersplannen

Om de beheersdoelstellingen die in een {{> glossary beschermingsbesluit >}} staan opgesomd, te verwezenlijken kan voor alle beschermd onroerend erfgoed, inclusief een , of een deel ervan dat een op zichzelf staand geheel vormt, een worden opgemaakt. Het beheersplan geïntroduceerd in het Onroerenderfgoeddecreet vervangt het {{< herwaarderingsplan herwaarderingsplan >}} uit het Monumentendecreet en het landschapsbeheersplan uit het Landschapsdecreet. De herwaarderingsplannen en landschapsbeheersplannen blijven wel geldig tot de afloop van hun geldigheidsduur.

Het Onroerenderfgoeddecreet laat zakelijkrechthouders vrij om een beheersplan op te maken voor hun beschermd onroerend erfgoed. Wel kan het voor bepaalde onroerende goederen worden verplicht om een beheersplan op te maken om in aanmerking te komen voor een erfgoedpremie.

Archeologisch onderzoek

Wie werkzaamheden met een ingreep in de bodem wenst uit te voeren waarvoor een vereist is, is mogelijk verplicht om voorafgaand een te laten uitvoeren.

De indicatoren behandelen diverse aspecten van het archeologisch traject in Vlaanderen.

Onroerenderfgoedrichtplannen

Het Onroerenderfgoeddecreet introduceerde het als een nieuw instrument voor een strategisch en tegelijk uitvoeringsgericht onroerenderfgoedbeleid. Essentieel in de totstandkoming van onroerenderfgoedrichtplannen zijn de brede samenwerking met andere sectoren en besturen, de participatie van de lokale actoren, de uitvoeringsgerichtheid en de eventuele inzet van beleidsinstrumenten uit andere beleidsvelden.

De Vlaamse regering keurt een onroerenderfgoedrichtplan goed. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen onroerenderfgoedrichtplannen per thema en onroerenderfgoedrichtplannen per gebied. Beide plannen ontwikkelen een visie op maat ofwel voor een welbepaald thema, bijvoorbeeld religieus patrimonium, ofwel op maat van een afgebakend geografisch gebied, bijvoorbeeld een riviervallei. Een onroerenderfgoedrichtplan stimuleert een geïntegreerde benadering bij de ontwikkeling van het onroerend erfgoed om in samenwerking met andere sectoren en bestuursniveaus verschillende doelstellingen te formuleren en te realiseren. Via een aan het onroerenderfgoedrichtplan gekoppeld actieprogramma kan uitvoering worden gegeven aan de visie.

Een actieprogramma onroerend erfgoed somt de instrumenten en middelen op die ter beschikking staan van de administratieve overheden en die vanuit onroerenderfgoedoogpunt nuttig of noodzakelijk zijn om de toekomstvisie, aandachtspunten en beheersdoelstellingen uit het onroerenderfgoedrichtplan te verwezenlijken.

Onroerenderfgoedrichtplannen vervangen de ankerplaatsen als instrument om, voortbouwend op de beginselen vastgelegd in het Europees Landschapsverdrag uit 2000, een transversaal en meer participatief landschapsbeleid vorm te geven. Ze worden opgemaakt op basis van gegevens die zijn opgenomen in een of meerdere vastgestelde inventarissen onroerend erfgoed.

In een latere fase kan een onroerenderfgoedrichtplan geheel of gedeeltelijk worden vertaald in een , dat wordt afgebakend in een .

Handhaving

De specifieke van de regelgeving omtrent onroerend erfgoed valt uiteen in twee verschillende vormen:

  • De ‘zachte’ handhaving met bestuurlijke instrumenten zoals de of ;
  • De ‘harde’ handhaving die bestaat uit een mix van bestuurlijke en gerechtelijke handhavingsinstrumenten zoals de of de .:wq