Monitor Onroerend Erfgoed
Harde handhaving¶
Indicator |
Aantal ingezette instrumenten harde handhaving |
Indicatornr. |
28 |
Frequentie |
Jaarlijks |
Meeteenheid |
Aantal ingezette instrumenten |
Meetmethode |
Registratie door omgevingsinspectie |
Brondata |
Omschrijving¶
Bevoegde verbalisanten kunnen op verschillende manieren optreden wanneer zij inbreuken of misdrijven vaststellen op de regelgeving inzake onroerend erfgoed. Dit kan ook het geval zijn wanneer een overtreder geen gevolg gaf aan meerdere aanmaningen die door bevoegde personen al eerder werden verstuurd.
Diensten bevoegd voor het handhavingsbeleid zijn de reguliere politiediensten, inspecteurs onroerend erfgoed, gemeentelijke ambtenaren of ambtenaren van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden die aangeduid zijn als bevoegd verbalisant.
Het Onroerenderfgoeddecreet introduceerde bestuurlijke handhavingsinstrumenten die opgelegd kunnen worden door gewestelijke inspecteurs of door gemeentelijke ambtenaren die daartoe bevoegd zijn. Daarnaast bestaat er al langer de gerechtelijke handhaving. Het beleid dat de Vlaamse regering uitstippelt over de inzet van de verschillende handhavingsinstrumenten is openbaar gemaakt in een handhavingsprogramma.
De bestuurlijke maatregelen in het kader van handhaving bestaan uit:
de bestuursdwang;
het stakingsbevel;
het afsluiten van een minnelijke schikking.
Wanneer een inbreuk op het Onroerenderfgoeddecreet zonder samenloop met een misdrijf wordt vastgesteld wordt een verslag van vaststelling opgemaakt. Inbreuken onroerend erfgoed betreffen voornamelijk administratieve verplichtingen en worden gesanctioneerd met een exclusieve bestuurlijke geldboete.
Een misdrijf is ernstiger van aard waardoor na een vaststelling een proces-verbaal wordt opgesteld. Na de vaststelling van een proces-verbaal kan de gerechtelijke bestraffing bestaan uit:
een alternatieve bestuurlijke geldboete;
een herstelvordering;
een terugvordering van een eerder verkregen premie.
De indicator telt op het einde van elk jaar het aantal ingezette instrumenten harde handhaving. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen bestuursdwang, last onder dwangsom, stakingsbevel, minnelijke schikking, verslag van vaststelling, exclusieve bestuurlijke geldboete, proces-verbaal, alternatieve bestuurlijke geldboete, herstelvordering en terugvordering van premies.
Grafische voorstelling¶
Tabel¶
jaar |
Alternatieve bestuurlijke geldboete |
Bestuursdwang |
Exclusieve bestuurlijke geldboete |
Last onder dwangsom |
Minnelijke schikking |
Terugvordering premie |
Verslag van vaststelling |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
2015 |
0 |
0 |
0 |
0 |
5 |
1 |
0 |
2016 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
0 |
2017 |
1 |
0 |
2 |
0 |
3 |
1 |
1 |
2018 |
2 |
0 |
0 |
0 |
5 |
0 |
0 |
2019 |
0 |
0 |
0 |
0 |
6 |
0 |
0 |
2020 |
1 |
0 |
0 |
0 |
2 |
1 |
0 |
2021 |
2 |
1 |
0 |
1 |
8 |
0 |
0 |
2022 |
0 |
1 |
0 |
0 |
4 |
0 |
0 |
Toelichting¶
In 2022 stelde de afdeling Handhaving in totaal 90 processen-verbaal op voor schendingen onroerenderfgoed.Concreet ging het om 40 aanvankelijke processen-verbaal voor nieuwe schendingen. De schendingen waren van uiteenlopende aard, zoals de verwaarlozing van beschermd onroerend erfgoed, schendingen metbetrekking tot niet beschermde archeologische sites (het niet nakomen van de voorwaarden in de Omgevingsvergunning) en werken uitgevoerd zonder de vereiste toelating van het agentschap Onroerend Erfgoed of zonder het bekomen van een noodzakelijke Omgevingsvergunning.
Verder werden 37 navolgende processen-verbaal opgesteld. Deze bijkomende vaststellingen gebeurden op initiatief van de erfgoedinspecteur, op verzoek van het parket of in het kader van een verhoor.
In 13 dossiers werden processen-verbaal van uitvoering of niet-uitvoering van werken n.a.v. een gerechtelijke uitspraak, een minnelijke schikking of een bestuurlijke maatregel opgesteld. Voor 10 van deze dossiers werd het herstel conform de opgelegde maatregel uitgevoerd.
Net zoals het voorgaande jaar, zijn er ook voor 2022 geen verslagen van vaststelling. Inbreuken zijn immers voorbehouden voor een beperkt aantal overtredingen van administratieve aard en komen dan ook slechts sporadisch voor.
De afdeling Handhaving legde in 2022 vier stakingsbevelen op. Het opleggen van een stakingsbevel is een preventieve maatregel ter voorkoming van verdere schade en kan dan ook alleen maar worden ingezet bij wederrechtelijke werken in uitvoering. Dit verklaart het lage aantal stakingsbevelen.
In 2022 werden er geen exclusieve of alternatieve boetes opgelegd. Verklaring is te vinden in het feit dat in de regelgeving slechts een zeer beperkt aantal schendingen in aanmerking komen voor het opleggen van deze bestuurlijke boetes
Er konden in 2022 in vier dossiers een minnelijke schikking worden afgesloten.
Het agentschap Onroerend Erfgoed heeft in 2022 geen procedures tot terugvordering van premies opgestart.
Er werd in één dossier een bestuurlijke maatregel opgelegd, zijnde bestuursdwang. Last onder dwangsom werd niet opgelegd. In drie dossiers werd er een intentieverklaring bezorgd aan de overtreder, het eventueel opleggen van de uiteindelijke maatregel gebeurt in een latere fase. In 1 van deze dossiers werd er echter na een hoorzitting besloten dat door een gewijzigde interpretatie van het afwegingskader zonnepanelen van Onroerend Erfgoed, het opleggen van een bestuurlijke maatregel niet meer aan de orde was.
Timing¶
Einddatum huidige meting |
31-12-2022 |
Meetfrequentie |
Jaarlijks |
Datum publicatie meting |
15-03-2023 |
Datum publicatie volgende meting |
15-03-2024 |